Als je ze naast elkaar ziet, merk je meteen de verwantschap in kleur.
Echter het karakter van de blauwe bes is totaal verschillend van dat van de zwarte.
Het is alsof ze twee zussen zijn.
Elk met hun eigenheid, kracht en functie.
Want achter de uiterlijke verwantschap, schuilt een wereld van verschil.
De blauwe bes: zacht en verfrissend
De blauwe bes is de zachtere qua smaak van de twee.
Met haar milde, bijna fluwelige smaak en dunne schil nodigt ze uit om zo direct van de struik te eten.
Ze bevat vooral anthocyanen, de natuurlijke kleurstoffen, die haar die prachtige blauwpaarse tint geven en kan bijdragen aan gezonde hart- en vaatfunctie.
Daarnaast is de blauwe bes rijk aan vitamine C, mangaan en vezels en staat ze bekend om haar lichte, reinigende werking op het spijsverteringsstelsel.
Misschien is dat waarom ze zo populair is geworden: toegankelijk, vriendelijk, gemakkelijk in te passen in dagelijks eten zoals smoothies, ontbijt en gebak.
Waar de blauwe bes zich gemakkelijk laat ontmoeten,
Heeft haar zus een heel ander karakter.
De zwarte bes: krachtig en beschermend
De zwarte bes is veel uitgesprokener, zowel in geur als smaak.
Die diepe, bijna kruidige aroma’s zijn te danken aan een rijkdom aan polyfenolen, flavonoïden en essentiële oliën.
Haar vitamine C-gehalte is indrukwekkend, tot wel vier keer hoger dan dat van de blauwe bes.
Daarnaast is ze rijk aan antioxidanten en bevat ze gamma-linoleenzuur in haar zaden, een vetzuur dat helpt bij het in balans houden van het immuunsysteem en de hormoonhuishouding.
In de kruidengeneeskunde wordt zwarte bes gezien als natuurlijke ontstekingsremmer en ondersteuner van gewrichten, weerstand en bijnierfunctie.
Ze werkt dieper en steviger in het lichaam.
Je proeft het in haar karakter: een bes van kracht en bescherming.
Twee zussen, elk met hun eigen toon
De blauwe bes voelt als de zachte ochtend: licht, helder, verzorgend.
De zwarte bes als de schemering: diep, vol, aardend.
Samen lijken ze een mooi evenwicht te vormen:
- Zachtheid en stevigheid,
- Reiniging en herstel.
In de keuken:
- Blauwe bes: rauw, in yoghurt, ontbijt of gebak; heerlijk om dagelijks te eten.
- Zwarte bes: perfect voor sappen, siropen, jam of tincturen; de smaak verdiept zich bij verhitting of fermentatie, maar ook rauw is ze goed eetbaar.
En toch reikt hun verhaal verder dan smaak en voeding alleen.
In essentie
Geen van beiden is beter dan de ander.
Waar de blauwe bes voedt en verfrist, bouwt de zwarte bes op en beschermt.
De natuur schenkt ze allebei, voor verschillende momenten, verschillende behoeften.
En misschien is dát precies hun les: dat gezondheid niet in één superfood schuilt,
maar in de harmonie van vele smaken, kleuren en krachten.
En toch…
In onze moderne tijd lijkt één van de twee bessen veel zichtbaarder aanwezig.
Waarom de blauwe bes overal zichtbaar is
De afgelopen jaren is de blauwe bes heel populair geworden.
Ze is vrijwel overal te koop!
En je kunt haar zien in veel reclames, waar ze de status superfood krijgt.
Zeker, ze is gezond, vol antioxidanten, anthocyanen en vitamine C.
Maar haar populariteit heeft nog een andere, stillere reden.
De blauwe bes is een moderne reiziger.
Ze heeft een stevige, wasachtige schil die haar beschermt, waardoor ze wekenlang vers blijft en lange afstanden kan overbruggen. Ze past precies in het ritme van de supermarkt: mooi van vorm, goed verhaal, stapelbaar en praktisch onverwoestbaar.
De zwarte bes heeft deze eigenschappen niet.
Ze is veel kwetsbaarder en minder goed houdbaar. Daarom is ze ook niet zichtbaar.
Wereldreiziger versus streekproduct
Die houdbaarheid is precies de reden dat de blauwe bes wél een marketingmachine wereldwijd kreeg ven de zwarte bes in de niche bleef van huisgemaakte producten.
De blauwe bes past bij het moderne eetpatroon: gezond, snel, onderweg, snackbaar.
De zwarte bes daarentegen leeft in een ander tempo. Haar dunne schil en volle sap maken haar kwetsbaar, teer als dauw, snel gistend als ze te lang ligt. Ze vraagt om nabijheid, om directe verwerking: tot jam, siroop, likeur of sap.
En daarin schuilt de kracht van de zwarte bes.
Waar de blauwe bes meereist met de wereld van snelheid, blijft de zwarte bes trouw aan het ritme van de streek. Haar smaak is dieper, aardser, complexer.
Een herinnering aan de tijd dat oogst nog iets was wat je samen deed en niet iets wat je uit een plastic bakje haalde.
Een verschillend tempo
Beide bessen dragen levensenergie, maar in een ander tempo.
De één reist licht en ver,
De ander wortelt diep en dichtbij.
Misschien is dat de uitnodiging die ze ons geven: om af en toe te proeven van beide werelden: De levenskracht van het moderne gemak én de rijkdom van de traagheid.
Want gezondheid zit niet alleen in wat we eten,
Maar ook in de tijd die we nemen om ervan te genieten.
Zelf blauwe en zwarte bessen houden
Tot slot een korte opmerking over zelf deze bessen kweken in je tuin.
Niet iedere grond is geschikt voor elke bes.
De blauwe bes houdt van zure grond (pH 4,5 – 5,5).
Ze staat het liefst zonnig, beschut en houdt van warme zomers.
De zwarte bes houdt van meer neutrale tot lichtzure grond (pH 6 – 7).
Ze kan zowel zon als halfschaduw aan en verdraagt koelere klimaten moeiteloos.
In onze tuin staan er vooral veel zwarte bessenstruiken. De grond bij ons is kalkhoudend, rijk aan voeding en heeft een pH tussen de 6 en 7, precies waar de zwarte bes zich thuis voelt.
Het is dus belangrijk te weten wat voor soort grond je thuis hebt als je zelf bessen wilt kweken. Iedere plek haar eigen kracht, ieder gewas zijn eigen thuis.
Als je geen zure grond hebt en je wilt de blauwe bes toch graag laten groeien, dan kun je haar als alternatief goed in een grote pot of bak houden. En voor de zwarte bes geldt hetzelfde: op een zure zandgrond kan je haar beter laten groeien in een bak met meer ph neutrale grond.
Ik wens je veel plezier met het aanplanten, verzorgen en genieten van je eigen bessenstruiken!
P.S.: Vind je dit een leuk artikel?
Neem dan eens een kijkje bij mijn Online Jaarcursus Natuurlijk Leven, waar ik je door de seizoenen heen laat zien hoe je de natuur heel praktisch in huis kunt halen. Een jaar lang steeds natuurlijker leven.
Of wellicht is mijn boek De Wilde Lente, De Wilde Zomer, De Wilde Herfst of mijn meest recente boek De Wilde Winter iets voor jou. Kleurrijke boeken boordevol makkelijke leuke recepten om zelf de natuur in huis te halen.
Wil je meer lezen over deze gratis cursus, kijk hier.
