In 2018 ben ik gestart actief te werken via de biodynamische zaaikalender.
Andere jaren had ik hier al wel wat mee geëxperimenteerd. Sommige verhoogde bakken had ik ingezaaid via de biodynamische wijze.
Hieronder kun je lezen over de achtergrond en opzet van deze kalender.
Maar als je direct aan de slag wilt, kun je hier direct naar de actuele maandkalender.
Deze kalender ligt in ieder geval vlak naast mijn agenda!
Wat wanneer zaaien
Als je op internet zoekt en boeken erop naslaat, is het best lastig om goede informatie te vinden over biodynamische zaaikalenders.
En de kalenders die er zijn, zijn helemaal niet zo makkelijk te gebruiken en hebben onderlinge verschillen qua interpretatie.
Daarom ben ik in de materie gedoken en heb ik voor mijzelf een overzichtelijke maandkalender gemaakt. Een kalender waarin ik precies kan zien welke groenten/kruiden ik kan zaaien en op welk moment.
In 2018 heb ik volgens deze kalender gewerkt. Het is me goed bevallen, dus ga het dit jaar ook doen.
De biodynamische kalender geeft mij structuur
Maar nog meer dan dat.
Hoe meer ik mij verdiep in de achtergrond en de oorsprong van de biodynamische kalender, hoe meer de inhoud ervan bij mij resoneert.
De kalender helpt je namelijk om in harmonie met de energetische werking van de natuur te werken met zaden, zaailingen en planten.
Iedere dag een eigen dynamiek
Iedere maand zal ik de actuele kalendermaand op mijn website plaatsen (en deel ik deel via mijn facebook pagina), zodat je precies kunt zien welke gewassen je op welke dag kunt zaaien en verplanten.
Want niet iedere dag heeft dezelfde werking.
Dat is een uitgangspunt van de biodynamische kalender: sommige dagen zijn meer geschikt om bepaalde gewassen te zaaien dan andere.
Hieronder lees je meer over de achtergrond van deze kalender en hoe ik er zelf mee werk.
Wat is een biodynamische zaaikalender eigenlijk?
Werken met een biodynamische kalender betekent dat je rekening houdt met de hemellichamen en de werking van hen op de aarde, op ons leven en op het groeien van planten en bomen.
Zo heeft de maan niet alleen invloed op eb en vloed. Maar gaat het veel verder, namelijk dat deze krachten invloed hebben op bijvoorbeeld de waterhuishouding van de plant. Misschien herken je het ook wel zelf hoe je bijvoorbeeld slaapt als het volle maan is.
De biodynamische zaaikalender houdt rekening met de stand van de maan en hoe deze zich beweegt in de dierenriem.
Je kunt in een biodynamische kalender precies zien welke dagen ideaal zijn om in de tuin aan de slag te gaan en welke niet.
En nog specifieker welke dagen je het beste welk soort gewassen te zaaien. Dit is verfijnt naar wortelgewassen, bladgewassen, vruchtgewassen en bloemgewassen.
Rudolf Steiner en biodynamische landbouw
Bijna 100 jaar geleden heeft Rudolf Steiner de term biodynamische landbouw op de kaart gezet.
Hij zag wat we onze gronden aandeden met de intrede van de kunstmest en daarmee ook allerlei chemische pesticiden/insecticiden etc.
Vanuit een antroposofische achtergrond heeft hij ons laten zien dat we de landbouw moeten benaderen vanuit een holistisch geheel.
Alles heeft invloed op elkaar.
Zaaikalender volgens Maria Thun
Maria Thun heeft op basis van het werk van Steiner een biodynamische zaaikalender ontwikkeld.
Om de invloed van de hemellichamen toe te kunnen passen in de tuin. En wel in het bijzonder bij het inzaaien, planten en verplanten. Zij heeft daarbij veel onderzoek gedaan met radijsjes.
Iedere maand zijn er twee perioden.
Eentje waarbij de maan een gunstige invloed heeft op de wat zich boven de aarde afspeelt, dus goed voor de bovengrondse gewassen. Dit wordt de tijd van de wassende oftewel toenemende maan genoemd.
Daarnaast heb je een periode die een gunstige invloed heeft op wat zich in de aarde afspeelt, goed voor het wortelvormen. Dit wordt de tijd van de afnemende oftewel dalende maan genoemd.
Zo kun je je voorstellen dat als je een plant wilt verplanten het gunstig is om dit in de afnemende maanperiode te doen. Dan gaat namelijk de energie de grond in en helpt mee dat de plant zich snel op zijn nieuwe plek kan ‘aarden’.
Het zaaien kan in principe in beide periodes gebeuren.
Onduidelijkheid bij verschillende kalenders
Er is best wel wat onduidelijkheid als je de verschillende kalenders naast elkaar legt.
Zo kwam ik ondermeer twee totaal verschillende kalenders online tegen.
Dat deze zo verschillend zijn, heeft ermee te maken dat er verschil wordt gemaakt tussen een astronomische of een astrologische kalender.
De astrologische kalender is de kalender die heel vroeger opgesteld (circa 1200 voor Christus) op basis van de loop van de zon langs de dierenriem. Er wordt hierbij vooral gekeken naar de werking van sterrenbeelden op de aarde. Deze kalender vormt daarmee de basis voor horoscopen.
De astronomische kalender is gebaseerd op de loop van de zon heden ten dage door de verschillende sterrenbeelden. Deze kalender kijkt naar de actuele standen van de hemellichamen ten opzichte van de aarde. Maria Thun baseerde haar bevinding op deze kalender.
En voor het doel van een zaaikalender sluit ik mij aan bij Maria Thun’s wijze van zien.
Welke dagen doe je wat?
Er zijn enkele dagen per maand die niet gunstig zijn om in de tuin te werken.
Dit zijn namelijk dagen die een “energetische verstoring” geven. Op deze dagen heb je ook eerder dat bijvoorbeeld melk of yoghurt bederft dan op andere dagen.
Deze dagen heb ik in de kalender met een wit vlak aangegeven.
Daarnaast zie je in mijn kalender heel wat gekleurde dagen staan.
Dit heeft er mee te maken dat er op die dagen de energie krachtig inspeelt op dat deel van de planten dat typisch wordt geconsumeerd. Denk hierbij aan blad, wortel, vrucht of bloem.
Er wordt daarmee onderscheid gemaakt naar 4 groepen gewassen, die elk op specifieke dagen gunstig beïnvloedt worden.
De bladgewassen, de wortelgewassen, de vruchtgewassen en de bloemgewassen:
- Bladgewassen (groen): andijvie, asperges, bladkolen, bleekselderij, bloemkool, broccoli, peterselie, allerlei slasoorten, snijselder, prei, postelein, sla, spinazie, snijbiet, koolsoorten, koolrabi
- Vruchtgewassen (roze): maïs, rijst, bonen, erwten, komkommer, tomaten, paprika, pompoen, courgette, aardbeien, appel, peer, bessen, kersen, pruimen etc. maar ook zaden en graansoorten aubergine, augurk, meloen, en kruiden geteeld voor hun zaden of vruchten
- Wortelgewassen (oranje): wortel, bieten, rapen, winterpeen, ui, radijs, rammenas, schorseneer, koolraap, aardappel, knolselderij aardpeer, knoflook pastinaak, wortelpeterselie, witlof, wortelen en kruiden geteeld voor de wortels, knollen of bollen.
- Bloemgewassen (geel): artisjok, bloemen, bloemkool, broccoli en alle bloemen en kruiden die voor bloemen geteeld worden.
Zoals je ziet kunnen enkele groenten bij twee groepen onderverdeeld worden. Denk bijvoorbeeld aan broccoli en bloemkool. Wanneer je een sterke plant wilt met veel bladeren dan kun je hem beter op een bladdag zaaien. Wanneer je een sterke plant wilt met een grote vrucht, de broccoli of bloemkool, dan kun je hem op een bloemdag zaaien.
Algemene stelregels
Er zijn een aantal stelregels te geven, namelijk
- de wassende maan zal de bovengrondse groei en bloei bevorderen
- de afnemende maan zal de ondergrondse groei bevorderen
- zaaien of planten op nieuwe maan geeft groeiremming is dus een ongunstige dag om in de tuin te werken.
Het oogsten
Voor het oogsten van voedselgewassen kijk je in principe net als bij het zaaien en het verzorgen van de plant naar dat deel waarvoor je de plant zaait cq oogst.
Tot slot
Tot slot noem ik nog dat ik in mijn eigen zaaikalender ook een opsomming geef iedere maand welke specifieke gewassen ik die maand zaai.
In de meeste kalenders wordt dit niet toegevoegd (en vind je alleen de gewasgroepen naar dag), maar ik vind het gewoon heel praktisch dit wel te doen.
Mocht jij ook werken met deze of een soortgelijke kalender en vind je het leuk om je ervaringen te delen, hoor ik het heel graag van je!
Als bronmateriaal gebruik ik de Zaaikalender van Maria Thun. Uitgegeven door Uitgeverij Christofoor. Een fijn overzichtelijk boekje. Hier de link: www.christofoor.nl/zaaikalender/abonneren
P.S.: Vind je dit een leuk artikel?
Neem dan eens een kijkje bij mijn Online Jaarcursus Natuurlijk Leven, waar ik je door de seizoenen heen laat zien hoe je de natuur heel praktisch in huis kunt halen. Een jaar lang steeds natuurlijker leven.
Of misschien zijn mijn boeken De Wilde Zomer en De Wilde Herfst wellicht iets voor jou. Kleurrijke boeken boordevol makkelijke leuke recepten om zelf de natuur in huis te halen.
Wil je meer lezen over deze gratis cursus, kijk hier.
