Verhoogde bedden – 5 experimenten

Verhoogde bedden, ik ben er al jaren een groot fan van!

Weet je wel, van die bedden in je tuin waar de aarde en dus de planten, kruiden of groenten, opgehoogd zijn.

Graag wil ik je laten weten waarom ik hier zo’n fan van ben.

Verschillende experimenten

De afgelopen jaren heb ik verschillende experimenten uitgevoerd met verschillende soorten bedden, vrijwel allemaal uit gerecyclede materialen.

Hieronder beschrijf ik 5 van mijn verhoogde-bed experimenten en geef ik je de plussen en minnen van elke aanpak en waarom.

Ook beschrijf ik hoe ik deze bedden opbouw. Want het is zeker niet zomaar een berg aarde dat ik in de bakken heb liggen…

Sterker nog, met deze bedden creëer ik juist nieuwe aarde!

Experiment 1: Hügelbedden

Jaren geleden, toen ik voor het eerst in contact kwam met het concept van Hügelbedden, ging ik enthousiast mijn eerste bedden creëren. Gelukkig regelmatig met hulp van anderen 🙂

Het concept van Hügelbedden is dat je lang gestrekte aardeheuvels creëert, die je uit lagen opbouwt zodat ze voor een lange periode van binnenuit composteren.

Hügelbedden is een mooie aanpak om snel te kunnen starten met groenten kweken als je te maken hebt met een sterk verarmde bodem.

De materialen die je hiervoor gebruikt zijn oude houtstammen, takken, bladeren, compost, mest, hooi, zaagsel, eventueel ander groen materiaal dat je voorhanden hebt. En tot slot een laag van aarde om al het groenmateriaal te bedekken en plantjes in te planten of te zaaien.

Hügelbedden hebben een aantal voordelen:

• je kunt veel overtollig groenmateriaal makkelijk verwerken;
• met dezelfde grondoppervlakte heb je meer effectieve aarde om in te zaaien/planten;
• het aanwezige groenmateriaal in het bed werkt als een spons om water aan te trekken en vast te houden, waarmee planten op het bed makkelijk bij water kunnen komen;
• de compostering die van binnenuit ontstaat, zal jarenlang extra voeding geven aan de planten op het bed;
• het composteringsproces in de bedden zorgt voor vrijkomende warmte, waardoor je de bedden langer in het seizoen kunt gebruiken om groenten op te kweken.

Hügelbedden zijn zeker een hele mooie manier om te werken in je tuin. Maar toch wilde ik verder kijken naar andere mogelijkheden.

Wat ik namelijk minder fijn vind bij deze vorm van bedden is dat er toch in de loop van tijd het nodige onderhoud nodig is, omdat vooral aan de randen van de bedden de grassoorten en andere kruiden makkelijk een weg vinden. En de heuvel geleidelijk wat vlakker wordt.

Verder wilde ik graag een manier vinden om altijd makkelijk overal bij te kunnen, waarbij dit fysiek zo simpel mogelijk was.

Experiment 2: verhoogde bedden door paden uit te graven

Het volgende project in mijn tuin was dat ik verschillende bedden creëerde door paden tussen de bakken uit te graven en deze topaarde laag als extra laag op de bakken te legen.

Door tegelijkertijd een laag van organisch materiaal aan te brengen (hooi, bladeren, takken, kleine stammen, compost), vormde zich zo nieuwe bedden.

De zijkanten van deze bedden heb ik toen afgewerkt met stevige houten planken (hier acacia hout) en bij de ronde vormen heb ik een muurtje rondom gemaakt van oude dakpannen.

Nu heb ik vaak allerlei ideetjes die ik graag wil testen, dus heb ik in deze bakken meteen ook een electrocultuur-systeem aangelegd, waarbij ik koperen buizen op 6 meter afstand van elkaar heb geplaatst, met een zinken bovenkap.

Heel interessant om direct te merken dat er een sterker energetisch veld ontstaat.

Het idee van electrocultuur is om een hele kleine zwakstroom te krijgen in je aardebedden,  opgewekt met zonnekracht, waardoor alle planten net even een boost krijgen om harder te groeien, meer opbrengst te genereren.

Volgens mij werkt dit zeker!

Deze nieuwe bedden ben ik tot op vandaag de dag heel blij mee, omdat ze makkelijk werken.

Een mooie werkhoogte (van circa 50 cm hoogte), en omdat ik ieder jaar op de bovenlaag een nieuwe compostlaag aanbreng, hebben deze bakken inmiddels een hele mooie aardestructuur gekregen, waardoor de planten lekker groeien.

Ik heb in de ronde bedden zelfs appel- en perenbomen geplant, met daaromheen kruiden en perennials. Een mooi systeem dat weinig onderhoud vergt en ieder jaar steeds meer opbrengst levert.

Het nadeel aan deze bedden vind ik dat de zijkanten niet helemaal sluitend zijn en er vooral aan de onderzijde van de bakken aarde makkelijk tussenuit verdwijnt. Verder werken oude dakpannetjes van klei niet zo lang – een strenge winter en je ziet ze barsten.

Experiment 3: verhoogde bedden met oude stammen als rand

Ook heb ik verschillende bakken in de tuin gecreëerd, waarbij ik oude stammen gebruikte als rand.

Op zich is dit een makkelijke en snelle manier om bedden aan te leggen. Zeker als je een bergje lange stammen hebt liggen dat je toch ergens kwijt wilt.

Wat ik echter hiervan minder fijn vind, is dat het heel lastig is om de ruimten tussen de stammen dicht te krijgen, zodat er geen aarde uit het bed verdwijnt.

En je moet er van uitgaan dat je dit soort bedden een paar jaar kunt gebruiken omdat de randen op den duur vanzelf in de bakken opgaan, omdat deze stammen ook gaan composteren.

Experiment 4: een gemetselde verhoogde bedden in mandala vorm

Toen heb ik in mijn voortuin een grote verhoogde bed aangelegd in de vorm van een mandala.

Uit oude bakstenen opgemetseld en zodanig ingericht dat je heel makkelijk overal bij kunt via kleine inhammetjes en natuurlijke rondingen.

Ook al is het even een werk om zo’n bak aan te leggen, ik moet je eerlijk zeggen dat ik hier heel enthousiast van ben. Het is namelijk zo ontzettend makkelijk om in deze bedden te werken.

Ze hebben een hoogte van ongeveer 50 cm en hebben ronde organische vormen.

Ook deze bedden heb ik gelaagd opgebouwd, met als basis een mengeling van oude (soms al rottende) en nieuwe boomstammen, kleinere takken, paardenmest, hooi, bladeren, compost, houtsnippers, en een bovenlaag aarde.

Ik zorg dat de bovenlaag altijd afgedekt is met een laagje mulch (zodat het water niet verdampt, dus de aarde vochtig blijft en er nieuwe voeding in de aarde komt – dit doe ik trouwens bij alle bedden die ik in de tuin heb.

Naast dat deze bedden super fijn zijn qua werkhoogte, hebben de bakstenen ook een werking waarbij ze de zonnewarmte die ze gedurende de dag opslaan, deze ‘s-avonds en ‘s-nachts geleidelijk afgeven aan de aarde.

Experiment 5: getimmerde verhoogde bedden

Dit jaar heb ik mijn voorlopig laatste verhoogde bakken experiment uitgevoerd: een serie bedden met lekkere werkhoogte (50/60 cm) – in elkaar gezet met eiken planken.

Ook deze bedden zijn gelaagd opgebouwd uit lagen met organisch materiaal (gelijk aan de andere bedden).

Dit keer heb ik echter de bedden zodanig dicht bij elkaar gezet (4 stuks naast elkaar), dat ik tussen twee bakken een plankje kan leggen om dit als bankje te gebruiken. Zo kan ik ideaal werken in de bakken 🙂

En omdat ik in deze bedden vooral veel groenten wil kweken, staan deze dicht bij mijn vijver, waarbij ik de watercirculatie via een waterreservoir laat lopen dat ook de bakken kan voorzien van bewatering.

Tot slot

Het moge duidelijk zijn, ik ben enthousiast om met verhoogde bedden te werken.

Waarom?

1. Het is een mooie manier om nieuwe aarde te creëren
2. Je geeft direct een vruchtbare voedingsbodem aan de planten die je erop plant
3. Je verlengt het seizoen om te kunnen planten/zaaien/oogsten
4. De bedden werken als waterspons, dus je planten kunnen daar makkelijk bij
5. En het werkt gewoon heerlijk. Niet te veel bukken, makkelijke werkhoogte. Heerlijk toch 🙂

De fijnste bedden vind ik zelf de bedden die bij aanleg even de meeste inspanning kosten. Maar het is het werk zeker waard, want je hebt hier voor hele lange tijd plezier van.

De mandala bak heeft als extra voordeel dat ik deze esthetisch ook mooi vind in de tuin, de organische vormen werken heel fijn en de bakstenen verwarmen extra.

Heb jij ook ervaring met verhoogde bedden? Misschien nog wel een andere aanpak?

Dan hoor ik graag van je!

P.S.: Aanmelden voor de Online Jaarcursus Natuurlijk Leven is weer mogelijk!

Je kunt je weer aanmelden bij mijn Online Jaarcursus Natuurlijk Leven, waar ik je door de seizoenen heen laat zien hoe je de natuur heel praktisch in huis kunt halen.

Een jaar lang steeds natuurlijker leven. Iedere week een nieuwe les (50 lessen in totaal, met meer dan 400 minuten aan videomateriaal, 30 wilde kruiden/planten die ik behandel, ruim 60 nieuwe recepten en een grote diversiteit van thema’s om zelfvoorzienend te leven).