Binnen de permacultuur is er één woord dat super belangrijk is: “mulchen”.
Mulchen betekent de bodem van de aarde bedekken met organisch materiaal. Dus met materiaal dat afbreekbaar is. Denk bijvoorbeeld aan: bladeren, houtsnippers, stro, hooi, bast, versnipperd tuinafval.
Trouwens, voor diegene die zich afvragen wat de kipjes in de mulch doen: die eten de laatste zaadjes eruit en bemesten de mulch direct. Super handig!
Als je naar de natuur kijkt, gaat alles in cycli.
Planten en bomen groeien, geven groen blad. En aan het eind van het seizoen vallen de bladeren en worden deze omgezet door het bodemleven tot vruchtbare aarde. In het bos zie je zo dat er een rijke humuslaag is ontstaan door vele jaren van bladval, waardoor het bodemleven floreert.
Mulchen is een manier om dit na te bootsen. Waarbij wij als mens, de natuur – en dan vooral het bodemleven – een handje helpen om organisch afbreekbaar materiaal aan de bodem te schenken. Als het ware voeden we de bodem door te mulchen, zodat er een levende toplaag van vruchtbare aarde ontstaat.
Waarom zou je eigenlijk mulchen?
Mulchen heeft een aantal grote voordelen.
1) Door te mulchen, bescherm je de aarde. De zon, de wind en de kou hebben minder invloed op de aarde als deze ingepakt is met een laag ‘mulch’. De mulch werkt als een isolatielaag en zorgt op die wijze ervoor dat de aarde minder te verduren heeft.
Waar ik woon, bestaat de grond uit voornamelijk klei-leem.
Een klei/leem grond is in principe voedzame aarde maar heeft een groot nadeel. Wanneer het‘bloot ligt’ zal het een harde bovenlaag (soort van korst) krijgen. Als het regent, kan het water door deze korstlaag niet meer in de aarde terecht komen, maar stroomt weg naar andere plekken. Door te mulchen droogt de bovenlaag niet uit waardoor er geen korst ontstaat.
2) Mulch is voeding voor de aarde en voeding voor het bodemleven.
Door regelmatig nieuwe mulch aan te brengen, creëer je een voedingsrijke bodem waardoor je planten veel beter groeien en gezonder zullen zijn. Het mulchmateriaal – zoals bladeren, zaagsel of ander organisch materiaal – wordt door het bodemleven opgenomen in de aarde en wordt omgezet tot voeding voor de planten.
3) Mulch helpt om verdamping tegen te gaan.
Door een mulchlaag kan het (regen)water dat in de grond terecht gekomen is minder snel verdampen bij warmte. Dit is een groot voordeel. Als er namelijk een lange periode van droogte is in de zomer, zullen planten die in een gemulchde grond staan aanzienlijk langer gebruik kunnen maken van de vochtige bodem.
4) Mulch houdt ongewenste (on)kruiden tegen
Door een mulchlaag aan te brengen, voorkom je dat er allerlei onkruidzaden op kunnen komen. En mocht er nog wel een enkeling het redden om erdoor te komen, dan is de aarde eronder zo los dat je het onkruid er meteen met wortel en al uit kan trekken. Ter info: als ik ergens “onkruid” uithaal, leg ik het plantje weer direct plat op de aarde waar ik het heb uitgetrokken. Hiermee wordt het onkruid tot mulch, waardoor de voedingsstoffen ervan naar de bodem kunnen gaan.
Waar kan je mulchlaag uit bestaan?
Mulchen kan met allerlei organische materialen: gemaaid gras, bladeren, onkruidplanten, zaagsel, stro, hooi, karton, papier. Maar je kunt ook denken aan oude katoenen kleding, oude wollen kleden etc.
In zijn algemeenheid, kun je zeggen dat: hoe diverser het mulchmateriaal, hoe beter (hoe diverser de voeding is die je aan de grond geeft).
Er is wel iets waar je op moet letten.
Namelijk de verhouding stikstofrijk versus koolstofrijk materiaal dat je aanbrengt.
Als stelregel kun je nemen dat bij de moestuin de verhouding stikstofrijke voeding (gras, bladeren, groen uitziend natuurlijk materiaal) iets meer moet zijn dan koolstofrijke voeding (zaagsel, stro, houtschors). En bij de vaste planten, kruiden en bomen is dit omgedraaid (meer koolstofrijke voeding en iets minder stikstofrijke voeding).
Koolstofrijke mulch (zaagsel, versnipperde droge takjes, stro, hooi) heeft stikstof nodig om af te kunnen breken. Als deze stikstof niet in de buurt aanwezig is, zal het uit de aarde worden onttrokken.
Het allerfijnste mulchmateriaal vind ik zelf vers gesnoeide takken.
Zo hebben wij bewust heel veel wilgen staan rond onze tuin, waarvan we aan het eind van het seizoen de takken versnipperen. Dit soort verse takken bevatten zowel stikstof als koolstof.
Maar ik gebruik ook gewoon wat oudere houtsnippers of stro of hooi of reeds gevallen bladeren hoor… Graag zelfs, als dit voorhanden is.
Wat ik dan doe is er wel rekening mee houden dat dit materiaal koolstofrijk is. Dan zorg ik er ook voor dat er stikstofrijke mulch aan toegevoegd wordt. Bijvoorbeeld in de vorm van grasmaaisel, of verse bladeren, of gier.
Zelf gier maken is een makkelijke manier om stikstofrijke voeding toe te kunnen voegen aan de grond.
Groenten kweken volgens de Ruth Stout methode
Een hele specifieke manier om de bodem te mulchen en tegelijk er groenten op te kweken, is door toepassing van de zogenoemde Ruth Stout methode.
Lees hier meer over in mijn blog over Ruth Stout.
Gier zelf maken
Je kunt vrij makkelijk zelf gier maken om de bodem te voorzien van voedingsstoffen.
Het mooie van gier is dat:
- het versterkt het immuunsysteem van de plant,
- het geeft extra voedingstoffen aan de aarde en daarmee aan de planten,
- het verdrijft of voorkomt schadelijke insecten.
Hier het recept om zelf gier te maken.
Wat heb je nodig:
- brandnetels
- water (bij voorkeur regenwater)
- emmer
- stok
Aan de slag:
- Vul een emmer met zoveel mogelijk brandnetels en mogelijke andere kruiden * die je zo klein mogelijk knipt met een snoeischaar.
- Vul de emmer vervolgens aan met water.
- Roer dagelijks regelmatig met een stok door de emmer om ervoor te zorgen dat er zuurstof in het water komt. (kan eventueel ook met een aquariumpompje). Het giermengsel gaat steeds meer stinken.
- Na een ruime week is het klaar. Je kunt de gier nu door een zeef gieten en je houdt de giervloeistof over.
Werkwijze:
Vermeng de gier 1 op 10. (1 liter gier op 10 liter water).
Je kunt ook andere planten toevoegen als grondstof voor de gier, zoals: smeerwortel, heermoes, weegbree, hondsdraf, weegbree, paardenbloemblad etc.
Dit zijn planten die veel voedingsstoffen in zich hebben en dit aan het gierwater afgeven, zodat het uiteindelijk in de aarde terecht komt.
Veel plezier met het mulchen van je tuin!
Aanmelden voor de nieuwe Online Jaarcursus Natuurlijk Leven is weer mogelijk!
De aanmelding voor de online jaarcursus Natuurlijk Leven is gestart!
Een jaar lang natuurlijk leven in praktijk – met iedere week een nieuwe les:
- 50 lessen in totaal, het hele jaar rond
- 400 minuten aan videomateriaal
- 30 wilde kruiden/planten die ik behandel
- ruim 60 nieuwe recepten om zelf aan de slag te gaan
- en een grote diversiteit van thema’s om zelfvoorzienend te leven.
Nu met een super leuke voorjaarskorting!
Kijk hier voor meer informatie, wat anderen er van zeggen en om je aan te melden.
Wil je meer lezen over deze gratis cursus, kijk hier.
