Kool is een superfood
Tegenwoordig hoor je zoveel over superfoods. Vaak zijn dit best dure producten die van ver weg komen. Maar dat hoeft helemaal niet hoor.
Want kolen zijn ware superfoods van de koude grond.
Superfoods
Nu in de winter volop aanwezig. Kolen bevatten veel vitaminen, mineralen en volop geneeskrachtige eigenschappen.
Kool bevat zelfs meer vitamine C dan een sinaasappel.
Het lijkt wel alsof we vandaag de dag de “gewone” kool een wat eenvoudige minderwaardige rol toedienen, maar deze plant mag zeker niet missen in het lijstje van super waardevolle planten voor voeding en geneeskracht.
Ze bevatten namelijk niet alleen veel vitamine C, maar ook vitamine B, Beta Caroteen, Foliezuur, Kalium, Calcium en hebben een hoog ijzer-gehalte.
Veel soorten kool
Er zijn heel veel verschillende koolsoorten.
Allemaal onderdeel van de kool- of ook wel Brassica-familie: broccoli, bloemkool, witte kool, rode kool, chinese kool, groene kool, spruitkool (spruitjes), spitskook, boerenkool, palmkool, romanesco, koolrabi en bladbroccoli. En waarschijnlijk heb ik er nog een paar vergeten.
Vaak eten we het hart van de kool. Maar wist je dat de bladeren van de kool ook erg lekker zijn om te eten.
Wilde kool
Vandaag de dag zijn de meeste kolen gecultiveerd in kropvorm te koop. Volgens de literatuur komen deze voort uit de wilde kool Brassica Oleracea.
Deze wilde kool is oorspronkelijk te vinden langs de kusten van de Middelandse zee, in Engeland (ze is zout-tolerant) en op continentaal Europa. Ook vandaag de dag is ze ook nog als wilde kool te vinden.
Al in vroegere tijden
Kool staat al lang op het menu.
De oude Kelten, de oude Grieken, de Romeinen, allen gaven deze bijzondere plant een belangrijke rol. Zowel voor voeding (bij de Romeinen was het een luxe product op tafel) als ook als medicijn.
Zo werd kool al in vroegere tijden meegenomen op reis om te kunnen gebruiken als geneesmiddel. Kool werkt namelijk zeer geneeskrachtig, zowel uitwendig als wondkompres als zeker ook inwendig (kool werkt antibacterieel, bloedreinigend en ontstekingsremmend).
Kolen in je tuin
Zelf kolen in je tuin kweken is niet heel erg moeilijk.
Ik ben altijd heel blij als ik weer lekker nieuwe koolplantjes kan uitplanten…
Wel moet je er op letten wat voor soort grond je hebt. Een kool is namelijk een plant die goed gedijt in aarde die een hoge ph waarde heeft (dus alkalisch is).
Kleigrond en leemgronden zijn in principe ideaal om kolen te verbouwen omdat ze een relatief hogere ph-waarde hebben. Zandgronden en veengronden zijn niet ideaal om kolen op te verbouwen.
Laat ook zeker een aantal kolen doorschieten ieder jaar, want de bloemenpracht trekt veel bijen en andere insecten aan.
Ook oogst ik ieder jaar de zaden van elk soort om het volgende jaar weer te kunnen gebruiken. Maar ik oogst ze niet allemaal. Ik laat bewust ook wat zaden aan de plant zitten. Ieder jaar zie ik dan weer nieuwe kooltjes komen in de buurt waar de ‘moeder’kool stond. Zo wordt het mij door de natuur heel gemakkelijk gemaakt. Als ze te dicht op elkaar staan, verplant ik ze zodra ze een beetje groter zijn. En dan is het wachten tot de jonge plantjes grote kolen zijn geworden.
TIP: Als je kool wilt oogsten, pluk dan de bladeren die je kunt gebruiken voor een maaltijd en laat de rest staan. Dan kan de plant gewoon doorgroeien en kun je heel lang van 1 plant genieten.
Companion planting met kolen
Kolen kunnen goed gecombineerd worden met andere planten die hen helpen om ongedierte te voorkomen.
Kolen kunnen namelijk nog wel eens last hebben van koolwitjes, koolvliegjes en koolgalmug.
Ik verspreid de kolen door de tuin, zodat ze niet allemaal bij elkaar staan.
Ideale planten die ik bij mijn kolen zet zijn geurende kruiden zoals salie, rozemarijn, tijm, dille, oregano en munt. Maar ook uien en knoflook en afrikaantjes helpen. Deze geurende companion planten verwarren met hun geur de ongewenste insekten, waardoor deze elders gaan zoeken.
Ik houd er zelf erg van om veel gewassen te mengen, zodat het een lekkere bonte tuin wordt. Kolen passen daar prima bij! Kijk maar:
Als je ook tomaten en selderie dichtbij kolen plaatst, heeft de koolgalmug minder interesse in de kolen.
Kool eten
Kool kun je op allerlei manieren eten.
Ik woon in Hongarije en hier is kool een wezenlijk onderdeel van heel veel gerechten. Zeker in de winter. Zo is zuurkool in Hongarije tot een ware kunst verheven. Op de markt is er dan ook een brede selectie van huisgemaakte zuurkolen, die direct uit de vaten worden geschept.
Je kunt kool prima rauw eten, als fijn gesnipperde salade (lekker met een zoet-zurige dressing). Maar je kunt het ook wokken, grillen, koken, er iets in oprollen en dan bakken, etc. Kortom, met kool mag je fantasie zijn werk doen.
Een ander gerecht wat in Hongarije veel wordt gemaakt zijn koolbroodjes. Ik zal binnenkort het recept hiervan plaatsen. Superlekker!
Last van de darmen
Het is bij de meesten wel bekend dat kool de darmen activeert.
Zo wordt vaak aan het begin van een reinigingskuur de eerste dag alleen maar zuurkoolsap gedronken. Nou, dat merk je wel dat je darmen dan wakker worden.
Sommige mensen krijgen last van hun darmen (vorming van gassen) als ze kool eten. Dit kan voorkomen worden door kruiden te gebruiken die de gasvorming tegen gaan: zoals gember, venkel, komijn, karwij, anijs, verse knoflook, enz.
Geneeskrachtige werking
Kolen zijn sterk geneeskrachtig en kunnen daarom zowel preventief als ook als medicijn een prima helpende hand bieden voor de mens.
De stoffen in kolen werken antibiotisch, antibacterieel, bloedreinigend en ontstekingsremmend. Ze versterkt het immuunsysteem en bevorderen de stofwisseling. Ook hebben ze een pijnstillende, ontstekingsremmende en reinigende werking.
Regelmatig kool eten, in welke vorm dan ook, helpt je enorm om gezond te blijven.
Ook voor dieren
Ook aan mijn dieren zie ik dat ze graag kool eten. Mijn kippen en konijnen zijn er gek op.
TIP: als je je kippen een extra boost wil geven in de winter, geef ze dan regelmatig wat zuurkool. Dit zorgt er namelijk voor dat ze op natuurlijke wijze een sterke weerstand hebben. Of als ze wat ziekkerig zijn (bijv. niezen), geef ze dan wat extra zuurkool, dan rennen ze weer snel rond.
Een kool kompres
Ook uitwendig helpen kolen je, als kompres voor op de huid.
Een kompres is een nat of vochtige omslag over een bepaalde plek. Omdat kool sterk ontstekingsremmend werkt kun je een koolcompres goed gebruiken op ontstekingen.
Maar ook op pijnlijke gewrichten en bijvoorbeeld op je buik bij menstruatiepijn.
Een kool kompres maak je zo:
- Haal de grote nerf uit het koolblad.
- Kneus het blad door het met een deegroller flink te rollen of met een stevige stok te slaan.
- Leg de bladeren op de ontstoken plek en dek het af met een schone doek of met verband.
- Vervang de bladeren voor verse gekneusde bladeren een tweetal-drietal keer per dag.
Zelf ben ik de afgelopen jaren kolen erg gaan waarderen. Ik heb ze dan ook graag in mijn tuin. Het zijn prachtige planten die geneeskrachtig zijn, volop te eten geven en ook nog eens fijn zijn om als aanvullend dierenvoer te gebruiken.
Ik hoop dat jij net zo’n fan bent (of misschien iets meer bent geworden) van dit mooie winterse gewas.
P.S.: Vind je dit een leuk artikel?
Neem dan eens een kijkje bij mijn Online Jaarcursus Natuurlijk Leven, waar ik je door de seizoenen heen laat zien hoe je de natuur heel praktisch in huis kunt halen. Een jaar lang steeds natuurlijker leven.
Wil je meer lezen over deze gratis cursus, kijk hier.
